Verslag van een zoektocht naar gedeelde feiten en opvattingen
Voor biomassa lijkt in een klimaatneutrale, circulaire economie een belangrijke rol weggelegd. Tegelijkertijd is er veel maatschappelijke discussie over de wenselijkheid van (grootschalige) productie en het gebruik van verschillende soorten biomassa voor energie, chemie en materiaaltoepassingen. Hoeveel duurzame biomassa in de toekomst beschikbaar is en welke toepassingsmogelijkheden verantwoord zijn, hangt vervolgens sterk af van het perspectief dat men hanteert.
Het kabinet wil een breed gedragen integraal duurzaamheidskader voor alle typen biomassa opstellen. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daartoe aan de SER gevraagd hier advies over uit te brengen. Als input daarvoor is het PBL verzocht de beschikbaarheid en de optimale toepassingsmogelijkheden van duurzame biomassa voor Nederland in te schatten.
Joint Fact Finding
Over wat duurzame biomassa uit land- en bosbouw is en waarvoor het gebruikt mag worden lopen de opvattingen in de maatschappij zeer uiteen. Daarom is een biomassastudie alleen dan zinvol als vanaf het begin diverse zienswijzen betrokken worden. Hiertoe is een ‘joint fact finding’ uitgevoerd. Het PBL heeft bijeenkomsten, interviews en een online consultatie georganiseerd, waarin bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen hun visie, kennis en inzichten hebben gedeeld.
Behoefte en beschikbaarheid biomassa
De literatuur laat een grote bandbreedte in schattingen van behoefte aan en beschikbaarheid van biomassa zien. Deze hangt samen met vele onderliggende aannames. Het perspectief van waaruit men redeneert bepaalt vervolgens in hoge mate de toepassingen die men als ‘goed’ beschouwt en de waarde die men hecht aan hoge dan wel lage potentieelschattingen.
Punten van overeenstemming
Er zijn zeker ook punten van overeenstemming. De klimaatdoelen worden niet ter discussie gesteld. Men vindt dat zorgvuldig met de bodem moet worden omgegaan. Hout kan en mag onder voorwaarden worden geoogst. Voor biomassa is een blijvende rol weggelegd als materiaal en als grondstof voor de chemie. Als energetische toepassing onvermijdelijk is om de klimaatdoelen te halen, dan bij voorkeur waar alternatieven moeilijk beschikbaar zijn. Het vertrouwen in de duurzaamheid van biomassa is het grootst wanneer deze afkomstig is uit Nederland, en ook groter wanneer deze afkomstig is uit de EU en niet uit de rest van de wereld.
Aandachtspunten voor duurzaamheidskader biomassa
De grote ranges in beschikbaarheid van en behoefte aan duurzame biomassa en de verschillende visies daarop vormen een uitdaging voor het vormgeven van het duurzaamheidskader. Het PBL benoemt daarom een aantal aandachtspunten die in het kader meegenomen kunnen worden.
In het kader van dit onderzoek zijn in opdracht van het PBL een tweetal achtergrondstudies uitgevoerd door CE-Delft en De Gemeynt ism MSG Sustainable Strategies.
- Bio-scope – Toepassingen en beschikbaarheid van duurzame biomassa (CE-Delft)
- Biomassa in perspectief – Joint fact-finding biomassa – een zoektocht naar feiten in een verhitte discussie (De Gemeynt en MSG Sustainable Strategies)
